Üstteki, bir sanatçı tarafından yapılan ilüstrasyonda, cüce gezegen Sedna’dan (2003 VB12 veya 90377 Sedna olarak da isimlendiriliyor) yıldızımız Güneş’e atılan bir bakışın canlandırmasını görüyorsunuz.

Birleşmiş Milletler bünyesinde kaleme alınan ve Uzay Hukukunun kaynakları arasına giren bu antlaşmanın resmi adı, “Devletlerin Ay ve Diğer Gök Cisimleri Üzerindeki Faaliyetlerini Düzenleyen Antlaşma”dır.

Hepimiz geceleri göğe baktığımızda yıldızların tıpkı güneşimiz gibi dairesel bir kavisle doğup battıklarını görebiliriz.

Ülkemizin en önemli uzay etkinliklerinden biri olan III Asteroit Madenciliği ve Meteor Bilimi Çalıştayı; Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi, Konferans Salonu’nda, 16 Aralık 2019 tarihinde gerçekleştirilecek.

Albert Einstein, ışığın Evren’deki her yerde aynı hızda sehayat ettiğini ilk defa tahmin ettiğinde, esasında bir hız sınırı da koymuştu: Bu hız saniyede 299.

Albedo, bir cismin yüzeyine gelen ışığı geri yansıtma kapasitesidir.

7-8 Aralık 2019 tarihlerinde, Türkiye’de ilk kez “Havacılık, Uzay ve Psikoloji” kongresi düzenlenecek.

Düşünün; tek bir yıldız yok, geceleri gökyüzü bomboş. Sadece Ay var, başka hiçbir şey görmüyorsunuz.

Çoğumuz lisedeki fizik dersinde, tek yarık ve çift yarık deneylerini görmüştür.

Astrologların anlatmaya bayıldığı haberlerden biridir Mars’ın geri gitmesi… Hemen başlarlar konuşmaya; Geri giden Mars sizlere şunu getirecek, bunu götürecek, böyle olacak, güzel olacak, çok da süper olacak diye anlatırlar da anlatırlar… Not: Bu yazımızın video versiyonunu aşağıdan izleyebilirsiniz.

Son zamanlarda katıldığım tüm astronomi konferanslarında hep aynı söze rast geliyorum.

Biliyorsunuz, yüz yıl içinde kaçınılmaz olarak Mars’ta bir insan kolonisi oluşacak.

Kısaca elektron akışı diyebiliriz. Aslında tam olarak ne olduğunu anlatmak güç ama bunu böyle bilmek yeterli.

Mars’taki en gelişmiş uzay aracımız olan Curiosity, gezegenin bugüne kadar alınmış en detaylı jeolojik katman görüntülerini Dünya’ya gönderdi.

Gün geçmiyor Dünya medyası ve bizim ulusal basınımızda tık alması ve reklamdan bol para kazandırması kesin olan ilgi çekici bir haber yayınlanmasın.

2019 yılının en önemli astronomik olaylarından biri olan, Merkür’ün Güneş’in önünden geçişini canlı olarak aşağıdaki yayından  izleyebilirsiniz.

Çok dillendirilen bir şehir efsanesi, Güneş bir kırmızı dev aşamasına geçtiğinde, yani bundan 3.

11 Kasım 2019 tarihinde dünyadaki bir çok insan Merkür’ün Güneş’in önünden geçişini yakalayabilecek.

Evet, gün geçmiyor ki Mars’ta yaşam izine dair yeni bir bulgu ortaya atılıp, basın ve sosyal medyada konu edilmesin.

Kepler, gezegenlerin hareketlerini açıklayan 3 yasayı açıklayarak bir devrim yarattı.

Su, canlı yaşamının vazgeçilmezlerinden. Dünyamız yüzeyinin %71’inin de su ile kaplı olduğunu göz öne alırsak, su gerçekten hem kozmik, hem de mikro seviyede çok önemli rol oynuyor.

Yazının başlığı çoğunuz için belki biraz yabancı gelebilir.

Kozmik Anafor ve Hypatia Bilim işbirliği içinde hazırladığımız Youtube videomuzda; evrenin dönüp dönmediği konusunu ele almaya çalıştık… Evrende uydular gezegenlerin, gezegenler yıldızların, yıldızlar galaksilerin yörüngelerinde dolanıyor.

Ele alacağımız konu; tamamen bizim yıldızımız Güneş’le, yani Güneş fiziği ile alakalı.

Güneş’e en yakın gezegenimiz olan Merkür’ün ilginç özellikleri bulunuyor.

Yaz Üçgeni‘ni yazın gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz en parlak  3 yıldızdan biliyoruz: Vega, Altair ve Deneb.

Bugüne kadar yeryüzünden uzaya gönderdiğimiz araçlarının tasarımlarında bir şey dikkatinizi çekmiş olmalı: Bu araçların tümü, havayı kolaylıkla yarabilecek uzun, kalemsi sivri yapılara sahipler.

Bu yazı, anne ve babalar için çocuklarına astronomiyi sevdirme amacıyla hazırlanmıştır ve eğitim tavsiyeleri içermektedir.

Konumuz belki Yengeç Nebulası ama, aslında tam anlamıyla bir “konuk yıldızın esrarı” hikayesi insanlık için…  M.

Fotoğraflarını gördüğünüz bu “otomobil”, astronotların Ay’da uzak bölgelere güvenle gidip gelebilmeleri için tasarlanmış olan Lunar Rover, yani Ay Otomobili’dir.

Kozmik Anafor ve Hypatia Bilim işbirliği içinde hazırladığımız Youtube videomuzda; bilim insanlarının gökcisimlerinde neden aralıksız su aradığını ve neden bunu çok önemsediklerini anlattık… Su, yaşamsal açıdan biz insanlar için vazgeçilmezdir ve vücudumuzun büyük kısmı sudan oluşur.

Hemen hepimiz gözümüzü gökyüzüne çevirip, evrenin sonsuzluğunu seyre daldığımızda belki de düşündüğümüz ilk şey, uzayın ne kadar devasa bir boşluk olduğudur.

Güneş Sistemi dışında keşfedilen gezegenlerin atmosferlerinde, “biyolojik  imza”ların saptanması üzerine… Astrobiyoloji’nin Kısa Tarihi İnsan, gökyüzüne ilk bakışından beri, ortaya çıkmış bulunduğu bu tehlikelerle dolu tenha evrende kozmik bir yoldaş bulmak arzusuyla çok eski çağlardan beri dolup taşmaktadır.

Daha önce yerçekimsiz ortam ve insan vücudu üzerine etkilerini, ayrıca uzayda cinsellik ve üreme‘nin mümkün olup olmadığını anlatmaya çalışmıştık.

Sizlerin de yakından bildiği gibi evrene dört temel kuvvet hükmeder.

Bilindiği gibi, evrenin büyük patlama teorisinin öngördüğü biçimde oluştuğu düşünülüyor.

Galaksi birleşmesi, evrenin sıradan, her yerinde rastlanan ve aralıksız süren olaylarından biridir.

Üstteki fotoğrafta gördüğünüz güçlü ışın kılıcı, etrafını saran koyu toz ve gaz bulutlarını parçalara ayırıyor.

Yansıma bulutsuları, yakınlarındakı  yıldızların ışığını yansıtan yıldızlararası toz bulutlarıdır.

Aslında Plüton devasa bir kuyruklu yıldız olabilir. Araştırmacılar, Plüton’un ünlü “kalbi”nin sol tarafını oluşturan ve azot buzu içeren geniş bir buzul olan Sputnik Planitia’ya yakından baktıktan sonra cüce gezegenin kökeniyle ilgili yeni bir teori geliştirdiler.

Bir gök cismi yahut bir gök olayı değil de, astronomiyle uzaktan yakından ilgili olmayan bir çocuğa, bir yetişkine nasıl astronomik bir yaklaşım yapabiliriz, onlara astronomik olarak nasıl dokunabiliriz, ‘astronomi le tanıştırıp hayallerindeki uzayı nasıl şekillendirebiliriz?’ bunu ele almak istedik.

Uzayda çekilen fotoğraflarda genellikle yıldızların olmadığını görürüz.

Çoğumuz, galaksimiz Samanyolu’nun merkezdeki dev kütleli kara delik haricinde çok büyük sayıda kara deliğe ev sahipliği yaptığını bilmeyiz.

Çocukluğunuzu hatırlar mısınız? Ve elbette kurduğunuz düşleri, bitmek bilmeyen sorularınızı da.

Dans Günü, Kaynanalar Günü, Makarna Haftası olur da, Dünya Uzay Haftası (World Space Week) olmaz mı? Elbette olur.

Birçok kişiye çok sıradan gelebilir hatta çoğumuz fark etmemiş olabiliriz bile, zaman şu ana kadar tam olarak anlaşılamamış ancak, hayatımıza çok fazla dahil olmuş bir kavramdır.

Küresel kümelerdeki mavi renkli; sıcak ve genç yıldızlar nereden geliyorlar? Normal şartlarda orada olmaları neredeyse imkansız olmalıydı oysa! Küresel yıldız kümeleri, çok dar bir alanda bir araya toplanmış yüz binlerce yıldızdan oluşurlar.

Polaris, ya da ülkemizde bilinen adıyla Kutup Yıldızı; Kuzey Yıldızı veya Demir Kazık olarak bilinen, yön bulmamıza yarayan ancak (denizciler, askerler ve doğa sporları tutkunları hariç), hemen hiçbirimizin bulamadığı, buldum diyenlerin de genelde yanlış yıldızı gösterdiği bir yıldızdır Kutup Yıldızı… Dünya’dan 432 ışık yılı uzaklıkta bir çift yıldız.

Öncelikle müsterih olun, bu hiçbir zaman olmayacak. Dünyanın bir kütlesi var, tıpkı her madde gibi.

Kozmik Anafor ve Hypatia Bilim işbirliği içinde hazırladığımız Youtube videomuzda; kendi ekseni etrafında büyük bir hızla dönen Dünya’nın dönüşünü neden hissetmediğimizi anlattık… Dünya’nın dönüşü sırasında her enlemindeki çizgisel dönüş hızı farklılık gösterir ancak, hiçbir şekilde bunu hissetmeyiz.

Bilimsel birikimimiz büyüdükçe, disiplinler arası alanları oluşturan sınırların da yok olmasına ihtiyaç duymaktayız.

Biliyorsunuz, toplumumuz içinde Güneş tutulmalarının depremle ilişkili olduğu, malesef yaygın bir inanış.

Küresel yıldız kümeleri; yüz binlerce hatta bazen milyonlarca yıldızın birbirine kütle çekim kuvveti ile bağlı olduğu, küresel yapılı yıldız topluluklarıdır.

Güneş Sistemi’nin kıyılarından derinliklere doğru açılıyoruz.

‘Simetri’ kavramını hemen hepimiz duymuşuzdur. Simetri, iki ya da daha çok şey arasında konum, biçim ve belirli bir eksene göre ölçü uygunluğu, bir eksenin yapı ve biçim benzerliği olarak tanımlanabilir.

Tutulmalar ışığın doğrusal yayılması sonucu oluşan  bir gölge olayıdır aslında.

Dünya’da hepimiz toprak kayması veya çığ görüntülerine aşinayız ve bunu kendi başımıza gelmediği sürece olağan karşılarız.

1972 yılında kimyager James Lovelock tarafında ortaya atılan bu sıradışı hipotezde, Dünya’nın bir süper-organizma niteliği taşıdığı savunulur.

Bugün evrende var olan tüm yıldızların doğum yeri olan bulutsular (nebula), yani gaz ve toz bulutları, bizim o muhteşem fotoğraflarda gördüğümüz şekillerine göre bazı türlere ayrılır.

Konu mankenimiz, gerektiğinde ışık hızı ve daha üstü hızlarda yol almakta sıkıntı yaşamayan Süper Girl‘ü ele alalım: Işık hızı “izafi” yani görelidir.

Elbette hayır… Güneş’in, doğumundan bugüne kadar geçen yaklaşık beş milyar yıllık süre içerisinde yaydığı enerjide ciddi oranda değişim olmuştur.

Birçoğunuzun görmediği, hatta bilmediği bu araç, Sovyetler Birliği’nin Ay’a insan göndermek amacıyla inşa ettiği, ancak hiçbir zaman Ay’a gönderilmemiş olan, kısaca LK denilen Lunniy Korabl isimli Ay modülü.

Kozmik Anafor ve Hypatia Bilim işbirliği içinde hazırladığımız Youtube videomuzda; uzay boşluğunda herhangi bir yıldızın yörüngesinde dolanmayıp başıboş dolaşan gezegenleri anlatmaya çalıştık… Başıboş gezegenler, evrende çok sayıda bulunur ancak, bu gezegenleri keşfedebilmemiz oldukça güç ve bazı şartlara bağlıdır.

Bu güzel sarmal galaksi, en yakınımızda bulunan, iki büyük gökadadan, yani iki dev komşumuzdan biri olan M33, ya da diğer adıyla Triangulum (Üçgen) Gökadası’dır.

Son zamanlarda sıkça duyduğumuz STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik); fen bilimleri, matematik gibi dersleri ezber sisteminden çıkarıp, bilgilerin gerçek yaşamda uygulanabilirliği ve problem çözme metotlarının geliştirilmesiyle birlikte merak, araştırma ve yaratıcılık özelliklerinin de öne çıkartılmasını hedef alır.

Astrofizik; fizik ve kimya yasalarını yıldızların, gezegenlerin, galaksilerin, bulutsuların ve evrendeki diğer nesnelerin doğumunu, yaşamını ve ölümünü açıklamak için kullanan bir bilim dalıdır.

Yine iç açıcı bir konuyla karşınızdayız. Bu yazımızda güzelim Dünyamızın belini büken, tam da yeni yeni türemeye ve yayılmaya başlamış  bazı türleri yok eden, bazılarını ise yeni baştan ve bambaşka şekillerde tekrar ortaya çıkmasına vesile olmuş “Kitlesel Yok Oluşlar”dan bahsedeceğiz.

2015 yılında, Plüton’un hepimizi hayran bırakan fotoğraflarıyla birlikte, New Horizons (Yeni Ufuklar) uzay aracı Plüton’un en büyük uydusu Charon’un da göz alıcı net fotoğraflarını göndermişti.

“Işığın uzayda yol katetmesi zaman alır, gece gökyüzüne baktığınızda gördüğünüz yıldızlar aslında onların geçmişteki görünüşleridir, bazı yıldızlar o kadar uzaktadır ki ışıkları bize ulaştığında ölmüş olabilirler.

Titius-Bode yasası, basit bir biçimde şunu söyler; “her gezegenin Güneş’ten uzaklığı, bir önceki gezegenin iki katıdır”… 1700’lü yılların sonunda, Johann Daniel Titius ve Johann Elert Bode isimli bilim insanları, Güneş Sistemi‘ndeki gezegenlerin belirli bir matematiksel modele uygun biçimde dizildiklerini ifade eden bir model ortaya koydular.

Gördüğünüz gibi çok güzel ve akılda kalıcı olan bu isim; sadece 12.

Cüce gezegen Plüton’un buzlu yüzeyinin altında olduğu düşünülen gizli okyanuslar, şaşırtıcı bir şekilde tüm evrende bolca bulunuyor olabilir.

Gerçekte yapamayacak olsak da bazı bilimsel hipotezlerin ve teorilerin ortaya koyacağı sonuçlar dolayısıyla olması gereken olayları canlandırma sürecine tasarımsal deneyler veya düşünce deneyleri denir.

Bayanlar baylar ve şirin çocuklar, kemerlerimizi bağladıysak bu kez uzayın derinliklerine gidiyoruz; galaksi dediğimiz, milyarlarca yıldız içeren yerlere.

Özellikle kış aylarında gökyüzünde büyük şehirlerdeki ışık kirliliği altında bile çıplak gözle rahatlıkla görülebilen, ortalama 440 ışık yılı uzaklıktaki Ülker (Pleiades, M45) açık yıldız kümesi, içerdiği yüzlerce genç yıldız ile amatör astronomların bir numaralı gözlem hedefleri arasında yer alıyor.

Yeryüzünde bildiğimiz yaşam haricinde, bugüne kadar başka gezegenlerin çevresinde yaşamın varlığına dair herhangi bir bulguya ulaşamadık.

Hayalgücü, bilgiden daha önemlidir. Bilgi sınırlıdır, hayalgücü ise tüm dünyayı kapsar -Albert Einstein Yazımızın ilk bölümüne öncelikle “kurgu” teriminin tanımı ile başlamak istiyoruz.

Enceladus, Satürn’ün en parlak uydularından biri. 1789 yılında William Herschell tarafından keşfedilen uydu, Satürn gezegenine oldukça yakın bir konumda bulunuyor.

Yörünge rezonansı veya yörüngesel rezonans, aynı cismin (bir gezegenin veya yıldızın) yörüngesinde dolanan gök cisimlerinin birbirlerine uyguladıkları kütle çekim etkileri nedeniyle ölçülebilir, birbiriyle orantılı bir yörüngesel periyotta dönmelerine deniliyor.

Astronomi, bütün gök cisimlerinin ve yıldızlararası maddenin evrimini, fiziksel ve kimyasal yapılarını ve konumlarını inceleyen, bunlarla ilgili açıklamalar sunan bir bilim dalıdır.

Uluslararası Ceza Hukuku, devletlerde Ceza Hukuku kurallarının uygulanmasını inceler.

Uzay ve zamanı bir akışkan olarak kabul etmek, kuantum mekaniği ve göreliliği bağdaştırmamıza yardımcı olabilir.

Bizler evrende son derece küçük ve önemsiz bir yer işgal eden Dünya üzerinde yaşıyoruz.

Yeryüzünde bulunduğumuz sürece, yer çekimi kuvvetine karşı sürekli iş yaptığımızdan, kaslarımızı ve kemiklerimizi güçlü tutabiliyoruz.

10 Ağustos’tan itibaren göktaşı yağmurlarının en popüleri olan Perseid (Kahraman) göktaşı yağmuru görülmeye başlanacak ve 12 Ağustos gecesi doruğa ulaşacak.

Planetaryum, astronomi ve uzay bilimlerinde eğitim amaçlı kullanılmaya başlanmış olup sonrasında ise diğer bilim dallarında eğitimi eğlenceli bir şekilde vermeye çalışılan kubbe şeklinde özel bir yapıdır.

2016 yılında, ortalık insanlık adına “şu an için” imkansız görülen bir meydan okuma ile sarsıldı: Rus milyarder Yuri Milner; vatandaşı Yuri Gagarin’in ilk uzay yolculuğunun yıl dönümünde, en yakınımızdaki yıldız sistemi Alpha Centauri‘ye bir insan ömrü içinde yapılacak yolculuk için 100 milyon dolarlık hibede bulunacağını ilan etti.

Bu üstteki fotoğraf, Tarantula Bulutsusu olarak isimlendirilen, bizden yaklaşık 170 bin ışık yılı uzaklıkta yer alan  Büyük Magellan Bulutu‘ndaki devasa bir yıldız oluşum bölgesine ait.

Kozmik Anafor ve Hypatia Bilim işbirliği içinde hazırladığımız Youtube videomuzda; Ay’ın Dünya’ya hep aynı yüzünü göstermesine sebep olan “kütle çekim kilidi”nin ne olduğunu anlatmaya çalıştık… Kütle çekim kilidi, gezegenlerin uydularının yanısıra, yıldızlarına yakın gezegenlerin de kaçınılmaz olarak başına gelen ve evrende gökcisimleri arasında çok büyük oranda rastlanan bir durumdu.

İnsanlığın başlangıcından bu yana sormaktan vazgeçemediği “evrende yalnız mıyız” sorusunun cevabını bulmadaki en güçlü aday ve günümüzde sıklıkla duyduğumuz ötegezegen kavramı, aslında astronomi biliminde son derece yeni bir araştırma alanı.

Apollo 14, 31 Ocak 1971 günü, Ay yüzeyine üçüncü yolculuğunu gerçekleştirdi.

Yaşadığımız Dünya dahil olmak üzere Güneş Sistemimizdeki bütün gezegenler Güneş’in etrafında durmaksızın bir dönüş halindeyken, aynı zamanda kendi eksenleri etrafında da dönmeye milyarlarca yıldır devam ediyor.

Evrende bize ışık tutan ‘gizli’ güçler var. Hepimiz atomlardan meydana geliyoruz siz, ben, hani şu sokakta gördüğünüz ağaç, Dünya, Ay… Ancak bu “bildiğimiz türde” atomlardan oluşan yani bizim gördüğümüz kısım -bedenlerimiz, evlerimiz, dünyamız hatta uzay- bildiğimiz evrenin sadece %4,6‘lık kısmını oluşturuyor.

Uzay mekiği Atlantis’in 21 Temmuz 2011’de Florida’daki Kennedy Uzay Üssü’ne iniş yapmasıyla, ABD’nin uzay programında bir dönem sona ermişti.

Takyon, fiziğin neredeyse bütün yasalarını altüst eden, nedenselliği ihlal edip zamanda yolculuk eden, sanal kütleleri olan, ışık hızından daima hızlı hareket eden ve evrenin hız sınırı olan ışık hızını bile kabul etmeyip bu hızdan her zaman hızlı hareket etmeleri gerektiğini söyleyip dediklerini yapan dediği dedik bir parçacıktır.

Analog ortamlar uzay araştırmaları için büyük öneme sahip, bu ortamların çoğunda karasal bir gezegende yapılacak olan bir görevin olası sonuçlarını ve insan psikolojisi üzerine yapılan bir çok deney ve gözlemi barındırır.

Kozmik Anafor ve Hypatia Bilim işbirliği içinde hazırladığımız Youtube videomuzda; evrende en bol bulunan yıldız türü olan Kırmızı Cüce yıldızların, gerçekte boyutlarının ne olduğunu anlatmaya çalıştık… Evrenin devasa boyutları içinde büyük ve küçük kavramları birbirine karışıyor.

Bu yazımızda, astronomlar ve yaptıkları iş hakkında biraz sohbet biraz makale niteliğinde bir şeyler anlatmaya çalıştık.

Aşağıdaki ilüstrasyonda, sarmal (spiral) bir yapıya galaksimiz Samanyolu’nun olası yapısı ve bilinen sarmal kollarının isimlerini görüyorsunuz.

Gök bilim kaynaklarını karıştıran, belgesellerden takip eden veya bilim insanlarının Samanyolu’ndaki yıldız sayısı hakkındaki yorumlarını dinleyen çoğu insanın kafasında soru işaretlerinin oluşması kaçınılmaz.